در دنیای امروزی، رله صنعتی نقش مهمی در کنترل و حفاظت سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی دارد. این ابزارا به عنوان یک واسطه بین مدارهای مختلف عمل می‌کنند و با قطع و وصل جریان، امکان کنترل تجهیزات مختلف را فراهم می‌آورد. انواع رله صنعتی با ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود، در زمینه‌های گوناگونی از صنعت، حمل‌ونقل، لوازم خانگی و سیستم‌های اتوماسیون صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این بخش، به معرفی انواع رله‌ها و کاربردهای متنوع آن‌ها خواهیم پرداخت تا شما با تفاوت‌ها و مزایای انواع رله آشنا شوید.
رله چیست ؟
رله یک قطعه الکترومکانیکی یا الکترونیکی است که برای قطع و وصل کردن جریان در مدارهای الکتریکی استفاده می‌شود. در واقع، رله یک کلید است که به صورت غیرمستقیم و از طریق اعمال یک سیگنال کنترل می‌تواند مدارهای پرقدرت را با کمک جریان‌های ضعیف کنترل کند. عملکرد رله‌ها به این صورت است که با اعمال جریان الکتریکی به سیم‌پیچ داخل رله، یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود که باعث جذب یا دفع بازوی رله و در نتیجه باز یا بسته شدن مدار می‌شود.
انواع رله صنعتی در تابلو برق
در تابلو برق، انواع رله برای کنترل، حفاظت و جلوگیری از خرابی تجهیزات و مدارها استفاده می‌شوند.
رله حرارتی (Thermal Relay) :این رله برای حفاظت از تجهیزات در برابر افزایش دما استفاده می‌شود. در صورت افزایش بیش از حد دما در مدار، رله حرارتی مدار را قطع می‌کند تا از آسیب به تجهیزات جلوگیری شود. این نوع رله بیشتر برای حفاظت از موتورهای الکتریکی کاربرد دارد.
رله مغناطیسی (Magnetic Relay): این رله به‌وسیله میدان مغناطیسی ناشی از جریان درون سیم‌پیچ کار می‌کند. رله‌های مغناطیسی برای کنترل جریان و قطع یا وصل کردن مدار به کار می‌روند و کاربرد گسترده‌ای در سیستم‌های کنترلی و حفاظتی دارند.
رله زمانی (Time Relay) :رله‌های زمانی قابلیت تأخیر در قطع یا وصل کردن مدار را دارند. این رله‌ها به تنظیم زمان معین برای قطع یا وصل مدار کمک می‌کنند و در تابلو برق برای کنترل ترتیب عملکرد دستگاه‌ها به کار می‌روند.
رله جریان (Current Relay):این رله به تغییرات جریان حساس است و زمانی که جریان از حد مجاز تجاوز کند، مدار را قطع می‌کند. رله جریان برای جلوگیری از اضافه‌بار و حفاظت مدارهای الکتریکی بسیار مفید است.
رله ولتاژ (Voltage Relay):رله ولتاژ، ولتاژ مدار را مانیتور می‌کند و در صورت افزایش یا کاهش غیرمجاز ولتاژ، مدار را قطع می‌کند. این رله برای حفاظت تجهیزات حساس در برابر نوسانات ولتاژ استفاده می‌شود.
رله دیفرانسیل (Differential Relay): این رله اختلاف بین جریان ورودی و خروجی مدار را بررسی می‌کند. در صورت وجود اختلاف، که نشان‌دهنده خطا در مدار است، رله مدار را قطع می‌کند. این رله‌ها بیشتر در ترانسفورماتورها و موتورهای الکتریکی به کار می‌روند.
انواع رله مغناطیسی
رله‌های مغناطیسی به دلیل عملکرد بر اساس میدان مغناطیسی و قدرت سوئیچینگ بالا در بسیاری از کاربردهای صنعتی و تابلوهای برق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
رله مغناطیسی جذب‌کننده (Attracted Armature Relay): این نوع رله با استفاده از میدان مغناطیسی تولید شده توسط جریان الکتریکی در سیم‌پیچ، یک بازوی متحرک (آرمیچر) را جذب می‌کند و با تغییر وضعیت بازو، مدار قطع یا وصل می‌شود. این رله‌ها به دلیل ساختار ساده و عملکرد مطمئن، در بسیاری از مدارهای کنترلی و حفاظتی کاربرد دارند.
رله کلید زبانه‌ای یا رله رید (Reed Relay):رله رید از یک محفظه شیشه‌ای کوچک با دو زبانه فلزی در داخل آن تشکیل شده است که در صورت عبور جریان، زبانه‌ها به هم می‌چسبند و مدار را وصل می‌کنند. این نوع رله به دلیل سرعت بالا، عمر طولانی و ابعاد کوچک، در تجهیزات دقیق و مدارهای الکترونیکی کاربرد زیادی دارد.
رله مغناطیسی الکترومغناطیسی (Electromagnetic Relay):این نوع رله به‌طور گسترده در تابلوهای برق صنعتی استفاده می‌شود. رله‌های الکترومغناطیسی با تولید میدان مغناطیسی در اثر عبور جریان از سیم‌پیچ، یک کنتاکت یا چند کنتاکت را جابه‌جا کرده و مدار را قطع یا وصل می‌کنند. این رله‌ها به‌دلیل قدرت تحمل بالا و تنوع در کاربرد، در بسیاری از مدارهای حفاظتی و کنترلی استفاده می‌شوند.
رله بایاس مغناطیسی (Biased Relay): این رله‌ها دارای بایاس مغناطیسی هستند که به کمک آن می‌توان حساسیت و نقطه قطع و وصل رله را تنظیم کرد. این نوع رله‌ها برای کاربردهایی که نیاز به تنظیم دقیق در میزان جریان یا ولتاژ قطع و وصل دارند، بسیار مناسب هستند.
رله دیفرانسیل مغناطیسی (Magnetic Differential Relay): این رله تفاوت جریان در بخش‌های مختلف مدار را تشخیص داده و در صورت وجود اختلاف زیاد، مدار را قطع می‌کند. رله دیفرانسیل مغناطیسی برای حفاظت تجهیزات در برابر خطاهای داخلی کاربرد دارد و بیشتر در حفاظت ترانسفورماتورها و ژنراتورها استفاده می‌شود.
انواع رله های الکترونیکی
رله حالت جامد (Solid State Relay – SSR):رله‌های حالت جامد بدون قطعات متحرک، با استفاده از عناصر نیمه‌هادی، مدارها را قطع و وصل می‌کنند. این رله‌ها عمر طولانی‌تری دارند، در سرعت بالا عمل می‌کنند و در کاربردهایی مانند کنترل صنعتی و تجهیزات گرمایشی و سرمایشی به کار می‌روند.
رله‌های نوری (Optocoupler Relay)
این نوع رله‌ها با استفاده از نور برای انتقال سیگنال بین مدارهای جداگانه عمل می‌کنند و عایق‌سازی الکتریکی بین ورودی و خروجی دارند. رله‌های نوری برای جلوگیری از نویز و افزایش ایمنی در مدارهای حساس، به‌ویژه در تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی، مناسب هستند.
رله تایمر الکترونیکی (Electronic Timer Relay)
این رله‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مدار را پس از زمان معینی قطع یا وصل می‌کنند. رله تایمر الکترونیکی در برنامه‌های اتوماسیون صنعتی و سیستم‌های کنترلی که به تنظیم زمان دقیق نیاز دارند، استفاده می‌شود.
رله ولتاژ الکترونیکی (Electronic Voltage Relay):
این رله‌ها تغییرات ولتاژ را تشخیص می‌دهند و در صورت کاهش یا افزایش بیش از حد ولتاژ، مدار را قطع یا وصل می‌کنند. رله‌های ولتاژ الکترونیکی در مدارهایی که به کنترل و پایش دقیق ولتاژ نیاز دارند، مانند منابع تغذیه و سیستم‌های حفاظتی، استفاده می‌شوند.
رله جریان الکترونیکی (Electronic Current Relay):
این رله‌ها حساس به تغییرات جریان مدار هستند و در صورت افزایش جریان از حد معین، مدار را قطع می‌کنند. رله جریان الکترونیکی برای جلوگیری از اضافه‌بار و حفاظت از تجهیزات الکتریکی کاربرد فراوانی دارد.
رله صنعتی 24ولت
رله صنعتی 24 ولت یک نوع رله الکتریکی است که برای کاربردهای صنعتی طراحی شده و با ولتاژ کنترلی 24 ولت کار می‌کند. این رله‌ها معمولاً به دلیل ولتاژ پایین در بخش کنترلی، ایمنی بیشتری دارند و در سیستم‌هایی که نیاز به حفاظت، کنترل و قطع و وصل دقیق دارند، به کار می‌روند.
به دلیل استفاده از ولتاژ پایین در قسمت کنترلی، این رله‌ها خطر برق‌گرفتگی کمتری دارند و در محیط‌های صنعتی که ایمنی اهمیت دارد، مناسب‌تر هستند. همچنین این رله‌ها عموماً در برابر رطوبت، گرد و غبار، و ارتعاشات مقاوم هستند و می‌توانند در شرایط سخت صنعتی به خوبی عمل کنند.
رله صنعتی بتا
رله صنعتی بتا، به‌عنوان یکی از رانواع رله محبوب در صنایع مختلف، به دلیل طراحی مقاوم، ایمنی بالا، و عملکرد سریع و دقیق، در تابلوهای برق، سیستم‌های اتوماسیون و حفاظت از تجهیزات استفاده می‌شود. این رله‌ها در مدل‌های مختلف، مانند رله‌های زمانی، حرارتی و مغناطیسی، تولید شده و برای کاربردهایی چون حفاظت موتور و کنترل بار ایده‌آل هستند. با نصب آسان و مقاومت در برابر شرایط صنعتی، رله‌های بتا به‌طور گسترده برای بهبود ایمنی و بهره‌وری سیستم‌های الکتریکی به کار می‌روند.
رله صنعتی امرون
رله‌های صنعتی امرن (Omron) از محصولات برتر در بازار انواع رله هستند که به دلیل کیفیت بالا، دقت عملکرد، و تنوع در مدل‌ها، در صنایع مختلف بسیار محبوب‌اند. رله‌های امرن به‌طور گسترده‌ای در سیستم‌های کنترلی، اتوماسیون صنعتی، و تابلوهای برق برای کاربردهای مختلف مانند قطع و وصل سریع مدارها و حفاظت از تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شوند.
رله‌های امرن با استفاده از مواد باکیفیت و تکنولوژی پیشرفته ساخته می‌شوند که طول عمر و دوام بالایی را تضمین می‌کنند.این رله‌ها زمان پاسخ‌دهی سریعی دارند و برای سیستم‌هایی که نیاز به کنترل دقیق و واکنش سریع دارند، ایده‌آل هستند.
هنگام انتخاب رله امرن، به مشخصات فنی مانند ولتاژ و جریان قابل‌تحمل، نوع کاربرد (مثلاً حفاظت موتور یا کنترل زمان)، و شرایط محیطی توجه کنید. رله‌های حالت جامد امرن برای سیستم‌های با نیاز به سوئیچینگ سریع و بی‌صدا مناسب هستند، در حالی که رله‌های تایمردار برای تنظیم تأخیر در مدارهای کنترلی ایده‌آل‌اند.
رله صنعتی شیشه ای
رله شیشه‌ای صنعتی یکی از انواع رله‌های الکترومکانیکی است که برای کنترل و سوئیچینگ مدارهای الکتریکی در صنایع مختلف استفاده می‌شود. این رله‌ها دارای محفظه‌ای شفاف از جنس شیشه یا پلاستیک شفاف هستند که امکان مشاهده عملکرد داخلی رله، شامل وضعیت کنتاکت‌ها و آرمیچر، را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا در صورت خرابی، عیب‌یابی و تعمیر رله به سادگی انجام شود. این رله‌ها معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به قطع و وصل سریع دارند مناسب‌اند.
هنگام خرید رله صنعتی شیشه‌ای به ویژگی‌هایی مانند ولتاژ و جریان موردنیاز، تعداد و نوع کنتاکت‌ها (تک‌کنتاکت یا دوکنتاکت)، و ابعاد فیزیکی توجه کنید تا اطمینان حاصل شود که رله انتخابی با نیازهای مدار شما سازگار است.
عوامل موثر بر قیمت رله صنعتی
قیمت انواع رله صنعتی بسته به نوع، برند و ویژگی‌های فنی متغیر است. به عنوان نمونه، رله‌های صنعتی ساده با ولتاژ 24 ولت برای کاربردهای عمومی در حدود 130,000 تومان تا 600,000 تومان هستند. برخی مدل‌های پیچیده‌تر و قوی‌تر مانند رله‌های حالت جامد و رله‌های بی‌متال مخصوص حفاظت موتور با قیمتی بین 1,000,000 تا 10,000,000 تومان موجودند، که این تفاوت ناشی از قابلیت‌های خاص آن‌ها در تحمل جریان‌های بالا و حفاظت‌های چندگانه است.
خرید رله صنعتی
در خرید انواع رله صنعتی نوع رله متناسب با نیازتان را انتخاب کنید؛ مثلاً برای حفاظت موتور بهتر است رله بی‌متال یا رله‌های حفاظتی جریان و ولتاژ انتخاب شود. رله‌های تایمردار برای کنترل دقیق زمان مناسب‌اند، در حالی که رله‌های حالت جامد (SSR) بدون قطعات مکانیکی برای کاربردهای طولانی‌مدت مناسب‌ترند.
به ولتاژ کاری (معمولاً 24 یا 220 ولت) و حداکثر جریان قابل تحمل رله توجه کنید. جریان باید متناسب با توان تجهیزات متصل به رله باشد، در غیر این صورت می‌تواند باعث اضافه‌بار یا آسیب به تجهیزات شود.
از برندهای معتبر و باکیفیت استفاده کنید. رله‌های صنعتی باکیفیت دارای دوام بیشتر و پایداری عملکرد بهتری در شرایط محیطی سخت هستند.
سرعت سوئیچینگ رله‌ها و دقت عملکرد آن‌ها در برخی از کاربردهای صنعتی بسیار مهم است. برای مدارهایی که نیاز به تغییرات سریع دارند، رله‌های الکترونیکی یا رله‌های با سرعت بالا انتخاب بهتری هستند.
در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر در زمینه خرید انواع رله میتوانید از همکاران ما کمک بگیرید.