PLC یک کنترل کننده منطقی قابل برنامه‌ریزی است. به عبارت دیگر، یک کامپیوتر کوچک با دستورالعمل‌های سفارشی برای انجام یک کار خاص است. PLCها که در سیستم‌های کنترل صنعتی مختلف (ICS) مورد استفاده قرار می‌گیرند، جایگزین رله‌های مکانیکی، ترتیب‌دهنده‌های درام و تایمرهای بادامک محسوب می‌شوند. در ادامه به این سوال که پی ال سی چیست پاسخ دقیق‌تری می‌دهیم. PLCها روش کنترل فرآیندهای صنعتی را متحول کرده‌اند. آنها با اتوماسیون وظایف پیچیده، بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها را فراهم ساخته‌اند.
PLC(پی ال سی) چیست؟
PLCها ابزار مفیدی برای انجام فرآیندهای تکرار شونده هستند. زیرا بدون داشتن قطعات مکانیکی از توانایی بالایی برای جمع آوری اطلاعات برخوردار هستند. هر PLC، یک واحد پردازشگر مرکزی (CPU) دارد. CPU، اسکن ورودی، اسکن برنامه و اسکن خروجی را به طور مداوم انجام می‌دهد. اطلاعاتی که CPU جمع‌آوری می‌کند می‌تواند به عنوان بازخورد برای تغییرات مورد نیاز و بهبود فرآیند استفاده شود. برخی از اقدامات می‌توانند به طور خودکار، با توجه به کدگذاری دستگاه انجام شوند.
استفاده از PLC در بسیاری از صنایع رایج است. این ابزارها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ناهموار باشند و در محیط‌های خشن که دما بسیار زیاد یا بسیار کم و رطوبت و ارتعاشات شدید است، به درستی کار کنند. برخی از صنایعی که در آن از PLC برای انجام عملیات استفاده می‌شود عبارت است از: ساختمان‌سازی، تصفیه آب، نفت و گاز و تولید برق.
موارد استفاده پی ال سی
هدف اولیه استفاده از PLC، خودکارسازی فرآیندهای صنعتی مانند خطوط مونتاژ و ماشین آلات است. PLCها با اینکه قدرت انجام عملیات مختلفی را دارند اما نسبت به دیگر ابزارهای کامپیوتری کوچکتر هستند. آنها می‌توانند بعد از برنامه‌ریزی شدن وظایف پیچیده را به درستی و بدون خطا انجام دهند.
PLC به دلیل توانایی خود برای کارهای تکراری، بسیار کم به تعمیر نیاز پیدا می‌کنند. به همین خاطر نگهداری آنها ساده است. این ابزارها به طور قابل توجهی منجر به دیجیتالی شدن بسیاری از صنایع، به ویژه صنایع تولید شده‌اند. برای مثال اولین PLC توسط دیک مورلی در سال 1969 برای جنرال موتورز اختراع شد و به مدت 20 سال بدون وقفه کار کرد تا اینکه از رده خارج شد.
اجزای مختلف پی ال سی
پی ال سی اجزای مختلفی دارد. اولین و مهم‌ترین جزء آن CPU است. CPU در اصل مغز PLC است و دستورالعمل‌های برنامه‌ای که به PLC داده شده را تفسیر و اجرا می‌کند. ماژول‌های ورودی/خروجی (I/O)، سیگنال‌های ورودی را از حسگرها و سوئیچ‌ها (یعنی ورودی‌ها) به PLC می‌رسانند. از طرفی، سیگنال‌های خروجی را به دستگاه‌های کنترلی مانند موتورها، شیرها و چراغ‌ها (یعنی خروجی‌ها) می‌فرستند. واحد منبع تغذیه، ولتاژ AC را به ولتاژ DC تبدیل می‌کند تا PLC را تغذیه کند. در نهایت، دستگاهی که برنامه PLC را ایجاد و آپلود می‌کند به کاربران اجازه می‌دهد نحوه عملکرد PLC را تعیین کنند. منظور دستورالعمل‌هایی است که به PLC می‌گوید در پاسخ به ورودی‌های مختلف چه خروجی تحویل دهد.
آنچه PLC باید انجام دهد به کمک زبان‌های برنامه‌نویسی به آن گفته می‌شود. در صورت نیاز به تغییرات قابل توجه در کد برنامه و تعبیه حافظه PLC، می‌توان کنترلر را دوباره کدگذاری کرد. وقتی حافظه PLC در برد مدار تعبیه نشده باشد و نیاز به تغییرات اساسی در کد باشد، می‌توان حافظه را از شکاف بیرونی PLC خارج کرد و بدون نیاز به کمک برنامه نویس در محل مورد نظر جایگزین نمود.
به عنوان مثال، سنسورها و سوئیچ‌ها، سیگنال‌ها را به ماژول‌های ورودی PLC ارسال می‌کنند. پس از دریافت، واحد پردازشگر مرکزی PLC، سیگنال‌های ماژول‌های ورودی را می‌خواند و به طور خودکار دستورالعمل‌های از پیش تعریف شده را اجرا می‌کند. CPU سیگنال‌ها را بر اساس دستورالعمل‌های برنامه به ماژول‌های خروجی می‌فرستد. سپس ماژول‌های خروجی، دستگاه‌های کنترلی (موتورها، سوپاپ‌ها و چراغ‌ها) را فعال می‌کنند.
پرکاربردترین PLC در ایران
در ایران نیز مانند هر نقطه دیگری از جهان از PLC در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. در این میان برخی از PLCها کاربرد بیشتری دارند و در بازار ایران بیشتر خریداری می‌شوند. از جمله این پی ال سی‌ها موارد زیر است:
- PLC امرون PLC CP1H OMRON
- [«ژ میتسوبیشی PLC FX3UC MITSUBISHI
- PLC زیمنس PLC 314C-2 PNDP SIEMENS
- PLC زیمنس PLC 313C-2 DP SIEMENS
- PLC زیمنس PLC 1215 DC/DC/DC SIEMENS
- PLC دلتا PLC 12SA211T/R DELTA
- PLC دلتا PLC 28SV211T/R DELTA
انواع برند PLC
امروزه برندهای مختلفی، PLC تولید و به بازار عرضه می‌کنند. دو مورد از معروف‌ترین برندها، دلتا و زیمنس هستند.
پی ال سی دلتا
PLC دلتا در تمام دنیا محبوبیت خاصی دارد. این برند یک برند تایوانی است که محصولات با کیفیتی تولید می‌کند. PLC برند دلتا در دو سریDVP و AS تولید می‌شود. هر یک از این سری‌ها نیز انواع مختلفی دارند. شما به عنوان یک صنعتگر باید با توجه به نیاز خود PLC مورد نظر را انتخاب و خریداری کنید. زیرا هر PLC کاربرد خاصی دارد و در صنعت ویژه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پی ال سی زیمنس
زیمنس شرکت شرکت دیگری است که در زمینه تولید PLC فعالیت می‌کند. این برند معروف، PLCهایی منحصر به فردی ارائه می‌دهد که قابلیت‌های زیادی دارند. به همین خاطر اکثر افرادی که در صنعت به دنبال PLC هستند قبل از هر برند دیگری با زیمنس آشنا خواهند شد. محصولات زیمنس، انعطاف پذیری بالا و قابلیت برنامه ریزی آسانی دارند.
قیمت پی ال سی
PLC یک محصول صنعتی است. پس طبیعی است که قیمت بالایی داشته باشد. حتی انواع PLC معمولی که کار ساده‌ای انجام می‌دهند نیز قیمت بالایی دارند. معمولات قیمت یک PLC از ۱۰۰۰ دلار شروع می‌شود و همین طور بالا می‌رود. این مبلغ برای سخت افزار و نرم افزار PLC پرداخت خواهد شد. با این حال پی ال سی با قیمت ۱۰۰ دلار نیز داریم که برای کارهای بسیار ساده مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا نرم افزار این دسته از PLC رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه ندارد. اما در مقابل امکانات بسیار کمتری خواهد داشت.
دو برندی که در ایران مورد توجه قرار دارد دلتا و زیمنس است. در حالت کلی، قیمت PLC برند دلتا کمتر است، اما همه چیز به نوع PLC و هدفی که برای آن به کار می‌رود بستگی دارد. هر چند، کار با زیمنس آسان‌تر است. چون قابلیت برنامه‌نویسی بیشتری دارد و انعطاف‌پذیرتر است.